“Als ik binnen begin met een traject naar buiten en als ik daarna goed begeleid word, is de kans dat ik verkeerde keuzes maak, kleiner.” Precies! Deze uitspraak van een van retour-leerling inspireerde het Kompas College om het mentoraat uit te breiden met een nieuwe rol: de Mentor XXL.

De Mentor XXL bereidt de overstap naar ‘buiten’ samen met een jongere voor, zorgt voor een warme overdracht naar begeleid wonen, werk of school, het wijkteam of een vertrouwenspersoon uit het netwerk van de jongere. Deze werkwijze wordt sinds eind 2023 uitgeprobeerd en eerste ervaringen zijn positief.

Belonderzoek gaf inzicht

Fredie de Bruijne van het Kompas College: “Om meer te ontdekken wát nu belangrijk is bij nazorg, heb ik een belonderzoek gedaan onder oud-leerlingen en retour-leerlingen. De meeste jongeren werkten daar graag aan mee. Na één week bleken de meeste jongeren op hun vervolgbestemming aangekomen, maar na drie maanden reageerde nog slechts tien procent op een appje of telefoontje.”

Het onderzoek leverde veel informatie op, onder meer voor betere afstemming met vervolgscholen (bijvoorbeeld een warme overdracht) en het eigen onderwijsaanbod. Denk aan meer focus op loopbaanoriëntatie- en begeleiding en praktische zaken als sollicitatietraining, jezelf presenteren of subsidies of toeslagen aanvragen.

Rode draden waren zeker ook: aandacht voor hobby’s, sport of andere vrijetijdsbesteding is heel belangrijk én de rol die de reclasseringsambtenaar en de jongerencoach spelen in het leven van een jongere. “Reclassering heeft ook een handhavende rol”, legt Fredie uit. “Dat maakt de drempel voor jongeren om hun problemen bespreekbaar te maken, vaak hoog. Dat doen zij makkelijker met een jongerencoach bijvoorbeeld. De samenwerking tussen die twee is dus heel belangrijk. Maar met leerkrachten op school ís zo’n vertrouwensband band er al en met de jongerencoach moet die nog groeien.”

Aan de slag!

Met alle bevindingen kwam het Kompas College tot een aanpak voor nazorg en doet daar sinds najaar 2023 ervaring mee op. Eerste focus gaat naar jongeren van wie het team inschat dat hun positie echt kwetsbaar is. Die hebben bijvoorbeeld helemaal geen netwerk om op terug te vallen. Fredie: “Voor de uitstroom van jongeren uit langverblijf, hadden we al een mooi uitstroomtraject staan. Maar tachtig procent van onze leerlingen is hier niet langer dan zes weken. Op die groep richten we ons nu eerst.”

Directeur Jeffrey Gibbs: “We zijn klein begonnen, met vijf mentoren. Zo leren we al doende en kunnen onze aanpak aanscherpen als meer mentoren aan de slag gaan.”

Mentoren XXL krijgen in hun normjaartaak twee uur per week de tijd om jongeren op school en ‘buiten’ te coachen. De insteek is breed: van school tot werk tot wonen en vrije tijd. Is een jongere bijvoorbeeld in beeld bij de jongerencoach in het wijkteam? “Wij zijn geen jongerenwerk natuurlijk”, benadrukt Jeffrey, “maar we kunnen wel zorgen dat er contact komt mét een netwerk rond een jongere.”

Zelf doet hij ook mee. “Heel leuk om te doen, het geeft me veel energie. De jongere die ik als Mentor XXL coach doet het heel goed en wil graag voor zichzelf beginnen. Daar spart hij met mij over als we een kop koffie gaan drinken. Het ziet ernaar uit dat hij goed gaat landen. Maar collega’s komen ook schrijnende situaties tegen. Jongeren die echt geen netwerk hebben om op terug te vallen bijvoorbeeld. Zo is het altijd maatwerk.”

Graag door

De evaluatie moet nog komen, maar eerste ervaringen van de mentoren en jongeren zijn positief. “Ik hoop dat we dit kunnen uitbreiden. Wel moeten we er alert op zijn dat onze inzet die we kunnen doen dankzij extra middelen van OCW voor nazorg, niet ten koste gaat van geld voor reclassering. Die hebben ook een belangrijke rol in het leven van een jongere.”

Fredie hoopt dat het aantal mentoren wordt uitgebreid. “Ik merk dat dit het hele team voldoening geeft. Als je op school zo je best doet voor jongeren, wil je natuurlijk ook dat zij goed terechtkomen. Het is zó belangrijk dat juist onze jongeren een steun in de rug hebben.”